Od pomysłu
14 października 2021 roku odbyło się pierwsze spotkanie z firmą Dielňa Bies. Oprowadziliśmy przedstawicieli firmy po kościele, Ksiądz Proboszcz opowiedział wnikliwie o wystroju naszej świątyni oraz założeniach architektonicznych. W wyniku podjętych ustaleń został zamówiony wstępny, indywidualny projekt budowy organów w Parafii św. Franciszka z Asyżu.
Z opisem wystroju prezbiterium oraz stacji drogi krzyżowej można zapoznać się poniżej.
Krzyż św. Damiana
Jest to właściwie ikona krzyża. Ikona, czyli specyficzny rodzaj obrazu sakralnego wywodzący się z tradycji wschodniej. W XII w. w Umbrii powstało wiele podobnych wizerunków utrzymanych w stylu bizantyjskim. Tradycja ta przywędrowała do tego rejonu Italii wraz z mnichami z Syrii. W ikonie liczy się przede wszystkim teologia, przedstawienie rzeczywistości nadprzyrodzonej, a nie realistyczne oddanie jakiegoś wydarzenia czy postaci. Ikony są „pisane” – jest to proces nie tylko artystyczny, ale przede wszystkim duchowy i modlitewny. Powinny więc być przez nas nie oglądane, ale „czytane” i kontemplowane.
Ten krzyż odegrał istotną rolę w duchowej drodze św. Franciszka. W czasie modlitwy przed tym krzyżem w kościele św. Damiana usłyszał on słowa: „Franciszku, idź i napraw mój dom, który, jak widzisz, cały idzie w ruinę”.
Obecnie oryginał znajduje się w bazylice św. Klary w Asyżu, natomiast w kościele św. Damiana została umieszczona jego kopia. Inna kopia została wykonana specjalnie dla naszego kościoła.
POSTAĆ JEZUSA
Jezus jest ukazany jako zraniony, ale jednocześnie chwalebny i mocny, zmartwychwstały i zwycięski. Na Jego ciele nie ma brudu i krwi, a na twarzy oznak cierpienia. Widzimy jedynie pięć ran, z których tryska życiodajna dla świata Krew Zbawiciela. Nad głową Jezusa widnieje napis: „IHS NAZARE REX IUDEORU” – Jezus z Nazaretu Król Żydowski.
GŁÓWNI ŚWIADKOWIE
Po bokach Jezusa znajdują się osoby towarzyszące Mu w czasie ukrzyżowania. Po lewej stronie: Maryja i św. Jan Apostoł, po prawej: Maria Magdalena, Maria żona Zebedeusza i setnik. Gest Maryi oraz Marii Magdaleny, które dotykają swoich twarzy, oznacza w ikonografii wielki smutek. Natomiast prawa dłoń setnika jest ułożona w gest „mówię” i nawiązuje do słów „Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym” (Mk 15, 39) wypowiedzianych przez niego po śmierci Jezusa. Pod tymi postaciami, zgodnie z zasadami ikonografii, znajdują się ich imiona.
POZOSTALI ŚWIADKOWIE
Po bokach głównych świadków znajdują się dwie mniejsze postacie. Po lewej rzymski żołnierz, który przebił bok Jezusa włócznią (J 19, 34), tradycja nadała mu imię Longinus. Po prawej ten, który podał Jezusowi gąbkę nasączoną octem (J 19, 29), wg tradycji – Stephaton. Nad ramieniem setnika widzimy głowę jeszcze jednego obserwatora, a nad nią – czubki głów kolejnych osób. Tak prawdopodobnie został przedstawiony tłum gapiów, będących świadkami śmierci Zbawiciela.
ANIOŁOWIE
Na ramionach krzyża umieszczone są postacie sześciu aniołów, którzy gestykulują, a więc są poruszeni niezwykłym czynem Syna Bożego i rozmawiają o nim.
WNIEBOWSTĄPIENIE
W górnej części malowidła zostało przedstawione powitanie chwalebnego Jezusa przez aniołów w niebie. Zbawiciel jest ubrany w królewskie, biało-złoto-czerwone szaty, a w ręku trzyma krzyż na podobieństwo berła.
RĘKA BOGA
Zwieńczeniem całego obrazu jest ręka Boga. W Biblii jest ona znakiem Bożego działania w świecie i opieki nad człowiekiem („Ręka Pana nie jest tak krótka, żeby nie mogła ocalić”, Iz 59,1). Tutaj może oznaczać gest błogosławieństwa Ojca nad całym dziełem Jezusa lub akt Jego wskrzeszenia.
KOGUT
Poniżej kolan Jezusa, po prawej stronie został namalowany mały kogut. Przypomina on historię św. Piotra, który wyparł się Jezusa w czasie Jego sądu.
PODSTAWA KRZYŻA
Czarna przestrzeń pod stopami Jezusa może oznaczać otchłań, do której zstąpił Jezus po swojej śmierci, aby przynieść zbawienie tym, którzy odeszli z tego świata przed Jego śmiercią.
ŚWIĘCI PATRONOWIE
Na samym dole umieszczone zostały figury sześciu świętych. Na oryginalnym obrazie zachowały się tylko dwie postacie po prawej stronie, są to święci Jan i Michał, patronowie Umbrii.
Droga krzyżowa
Przy każdej stacji podano:
- opis sceny z życia św. Franciszka umieszczonej na stacji,
- cytat – zazwyczaj z tekstów św. Franciszka – umieszczony na stacji,
- modlitwę.
Stacja I
PAN JEZUS SKAZANY NA ŚMIERĆ
Franciszek klęczy przed krzyżem w kościele San Damiano, słyszy głos Chrystusa z krzyża.
„Franciszku, idź, napraw mój dom, który, jak widzisz, cały idzie w ruinę!” (słowa Chrystusa do św. Franciszka wypowiedziane z krzyża San Damiano)
„Wszyscy, co drogą zdążacie przyjrzyjcie się i zobaczcie, czy jest boleść podobna do tej, co mnie przytłacza.” (Lm 1, 12a)
„Syn Boży stał się dla nas drogą, którą nam pokazał i której nas uczył słowem i przykładem Święty nasz Ojciec Franciszek, prawdziwy Jego miłośnik i naśladowca.” (Testament Św. Klary)
Św. Franciszku, powołany przez Jezusa, aby z Nim razem iść i wypełniać wolę Ojca, bądź z nami na tej drodze krzyżowej i na wszystkich krzyżowych drogach naszego życia. Pomóż nam w pokorze przyjmować niesprawiedliwe wyroki i uchroń od osądzania innych ludzi.
Stacja II
PAN JEZUS BIERZE NA SIEBIE KRZYŻ
Franciszek przyjmuje habit w kształcie litery TAW.
„Ci, którzy są w kosztownej odzieży i rozkoszach i w miękkie szaty się ubierają, są w domach królewskich. I choćby nazywano ich oblubieńcami, niech jednak nie przestają czynić dobrze i niech nie poszukują drogich szat w tym świecie, aby mogli otrzymać szatę w Królestwie Niebieskim.” (św. Franciszek, Reguła)
Św. Franciszku, ubogi Naśladowco ubogiego Jezusa, naucz i nas miłować ubóstwo, a na tym świecie nie chlubić się żadnym bogactwem, żadnym pięknem i mądrością, a tylko Męką naszego Zbawiciela, ciesząc się ilekroć możemy z Nim razem podejmować swój krzyż.
Stacja III
PAN JEZUS UPADA PO RAZ PIERWSZY
Franciszek uwielbia Boga.
„Niech zawsze mówią «Bóg jest wielki!» ci, którzy pragną Twojej pomocy!” (Ps 70, 5b)
Św. Franciszku, któremu Bóg pokazał drogę do szczęścia poprzez uwolnienie się od bogactw tego świata, pomóż nam także zyskać wolność, by przywiązanie do dóbr ziemskich nie doprowadziło nas do upadku w grzech.
Stacja IV
PAN JEZUS SPOTYKA SWOJĄ MATKĘ
Św. Franciszek w otoczeniu sióstr klarysek.
„Żyjcie zawsze w prawdzie, abyście mogły umrzeć w posłuszeństwie.” (św. Franciszek, Zachęta dla ubogich Pań w Klasztorze San Damiano)
Św. Franciszku, który, jak Maryja, wiernie towarzyszyłeś cierpiącemu Mistrzowi, pomóż nam wzbudzić w sercach tak gorącą miłość do Zbawiciela, abyśmy dostrzegając Go w ubogich i cierpiących, obdarzali ich pomocą i czułością jak kochająca matka.
Stacja V
SZYMON CYRENEJCZYK POMAGA NIEŚĆ KRZYŻ
Sen Papieża Innocentego, w którym Franciszek podtrzymuje ramionami Bazylikę Laterańską, której groził upadek.
„W tym możemy się chlubić, w słabościach naszych i w codziennym dźwiganiu świętego krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa.” (św. Franciszek, Napomnienie 5)
Św. Franciszku, który przyjmując krzyż swoich trudów i cierpień, stałeś się naśladowcą Szymona z Cyreny, naucz i nas w pokorze przyjmować nasze cierpienia, choroby, niedomagania, trudy starości i każdą ludzką słabość i ofiarować to dla umocnienia Kościoła świętego.
Stacja VI
WERONIKA OCIERA TWARZ PANA JEZUSA
Św. Franciszek całuje trędowatego.
„Potępieni są wszyscy, którzy widzieli Pana Jezusa według człowieczeństwa, ale nie dostrzegli i nie uwierzyli według ducha i bóstwa, że On jest Prawdziwym Synem Bożym.” (św. Franciszek, Napomnienie 1)
Św. Franciszku, przeniknięty szczególną miłością do trędowatych oraz wszystkich, którzy doświadczają biedy, cierpienia i odrzucenia. Pomóż nam nigdy nie gardzić żadnym dzieckiem Bożym, ale w każdym człowieku, nawet najbardziej poniżonym, dostrzegać chwalebne oblicze Zbawiciela.
Stacja VII
PAN JEZUS UPADA PO RAZ DRUGI
Franciszek z Pismem Świętym w dłoni.
„Bracia zacznijmy od nowa.” (słowa św. Franciszka)
„Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba Ojcze!». Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha.” (Rz 8, 15- 16 a)
Św. Franciszku, rozmiłowany w Ewangelii Chrystusowej, udziel i nam takiego zaufania do słów Bożych zawartych w Piśmie Świętym, abyśmy w każdym naszym upadku, w każdym cierpieniu, a nawet w ciemnościach grzechu, chwytali się tych słów jako niezawodnej pomocy i światła.
Stacja VIII
PAN JEZUS POCIESZA PŁACZĄCE NIEWIASTY
Św. Franciszek w chorobie oczu poddany leczeniu poprzez przypalanie skroni.
„Niczego bowiem w tym świecie nie mamy i nie widzimy cieleśnie z Najwyższego, jedynie Ciało i Krew, imiona i słowa, przez które zostaliśmy stworzeni i odkupieni ze śmierci do życia.” (św. Franciszek, List do Duchownych)
„I proszę chorego brata, aby za wszystkich składał dzięki Stwórcy i żeby pragnął być takim, jakim chce go mieć Pan: czy zdrowym, czy chorym, bo tych wszystkich, których Bóg przeznaczył do życia wiecznego przygotowuje przez ciosy doświadczeń i chorób, i przez ducha skruchy.” (św. Franciszek, Reguła niezatwierdzona)
Św. Franciszku, który zawsze potrafiłeś dostrzec dobroć Boga i dziękować Mu w każdej chwili życia, wyproś i nam taką pokorę, abyśmy w duchu wdzięczności przyjmowali zarówno radosne, jak i bolesne doświadczenia życia, a swoją postawą nieśli pociechę tym, którzy nie potrafią przyjmować swojego krzyża.
Stacja IX
PAN JEZUS UPADA PO RAZ TRZECI
Św. Franciszek jako szaleniec Boży na polach Umbrii, półślepy, w otoczeniu braci i chłopów, krzyczy: „Miłość nie jest kochana”.
„Pochwalony bądź, Panie mój, przez tych, którzy przebaczają dla Twej miłości i znoszą słabości i prześladowania.” (św. Franciszek, Pieśń Słoneczna)
Św. Franciszku, mistrzu wyrozumiałości, naucz nas – według słów Jezusa – kochać tych, którzy nas prześladują i krzywdzą i współczuć im ich upadków. Niech nasze przebaczenie będzie dla nich duchową mocą i znakiem miłosiernej miłości Zbawiciela.
Stacja X
PAN JEZUS Z SZAT OBNAŻONY
Modlitwa na Górze La Verna (Alverna). Św. Franciszek w ciemności groty, pokusa zwątpienia w powodzenie misji.
„Zmiłuj się nade mną, bo podeptał mnie człowiek: cały dzień zwalczał mnie i uciskał.” (św. Franciszek, Oficjum o Męce Pańskiej)
Św. Franciszku, którego życie było niełatwym, ale zawsze prostym i ufnym kroczeniem do nieba, uchroń nas przed obłudą i wszelkim duchem kłamstwa, abyśmy nie obawiali się odarcia z szat, lecz by nasze zewnętrzne dobre postępowanie było świadectwem wnętrza przenikniętego miłością.
Stacja XI
PAN JEZUS PRZYBITY DO KRZYŻA
Stygmatyzacja Św. Franciszka.
„Ty jesteś wiecznym życiem naszym: Wielkim i przedziwnym Panem, Bogiem wszechmogącym, miłosiernym Zbawicielem.” (św. Franciszek, Uwielbienie Boga Najwyższego – modlitwa ułożona po otrzymaniu stygmatów)
Św. Franciszku, którego świętość potwierdził sam Jezus, dzieląc się z Tobą cielesnymi znakami swojej Męki, wzbudź w nas tak wielkie pragnienie świętości, abyśmy byli gotowi oddać swoje ciała i dusze, całe swoje życie i wszystko, co mamy, dla zjednoczenia z cierpiącym Synem Bożym.
Stacja XII
PAN JEZUS UMIERA NA KRZYŻU
Śmierć św. Franciszka.
„Wielbimy Cię, Panie Jezu Chryste, [tu] i we wszystkich kościołach Twoich, które są na całym świecie, i błogosławimy Tobie, że przez święty krzyż Twój odkupiłeś świat.” (Testament św. Franciszka)
Św. Franciszku, upodobniony do Jezusa w życiu i w śmierci, pomóż nam codziennie umierać dla świata, abyśmy mogli żyć pełnią życia, które daje nam Stwórca.
Stacja XIII
PAN JEZUS ZDJĘTY Z KRZYŻA
Św. Franciszek jako diakon z Eucharystią.
„Jesteśmy matkami, gdy Go nosimy w sercu, i ciele naszym przez miłość Boską oraz czyste i szczere sumienie; rodzimy Go przez nasze święte uczynki, które powinny przyświecać innym jako wzór.” (św. Franciszek, List do wiernych)
Św. Franciszku, zatroskany o należną cześć dla Najświętszego Sakramentu, naucz nas dostrzegać w znakach Eucharystii żywe i prawdziwe Ciało naszego Pana; to samo, które umęczone na krzyżu stało się Ofiarą przebłagania za grzechy świata.
Stacja XIV
PAN JEZUS ZŁOŻONY DO GROBU
Pan Jezus zstępuje do otchłani Szeolu i wyciąga Adama i Ewę. Towarzyszy Mu Św. Jan Chrzciciel i Abel – pierwszy męczennik.
Św. Franciszek wstępuje do czyśćca, mocą stygmatów wstawia się za tymi, którzy oddają mu cześć.
„Czy wiesz, co Ci uczyniłem? Dałem ci stygmaty, które są znakiem męki, abyś chorążym był moim. I jako dnia śmierci swojej zstąpiłem do piekieł i wszystkie dusze, które tam zastałem, wydobyłem mocą swych stygmatów, tak też tobie pozwalam, corocznie dnia śmierci twojej, zstępować do czyśćca i wszystkie dusze trzech twoich Zakonów, to jest braci mniejszych, klarysek i tercjarzy, a nawet innych, którzy cię wielce czcili, jeśli je tam znajdziesz, wydobywać mocą stygmatów swoich i wieść je do chwały raju, byś był mi w śmierci podobien, jako nim byłeś za życia.” (słowa Chrystusa do św. Franciszka po stygmatyzacji)
Św. Franciszku, nasz Patronie i Orędowniku, nasz pomocniku w naśladowaniu Chrystusa, przyjdź nam z pomocą w godzinę naszej śmierci, abyśmy tak jak Ty potrafili chwycić się zwycięskiego Krzyża i mocą zasług Najdroższej Męki Zbawiciela weszli do wiecznego królestwa.
